22 / 213
6
yeni bir turizm anlayıĢı olarak öne çıkmıĢtır. Sürdürülebilir turizm; turizmin kaynağı olan doğal, kültürel
ve sosyal değerlerin korunup geliĢtirilmesi ve çekiciliğinin devam etmesinin sağlanması demektir. Diğer
bir ifadeyle, sürdürülebilir turizm, insanın etkileĢim içinde bulunduğu çevrenin bozulmadan veya
değiĢtirilmeden korunarak, kültürel bütünlüğün, ekolojik süreçlerin, biyolojik çeĢitliliğin devam ettirildiği
ve aynı zamanda tüm kaynakların gelecek kuĢakların da aynı gereksinmelerini karĢılayabilecekleri
biçimde yönetildiği bir kalkınma Ģeklidir (Çubuk, 1996). Sürdürülebilir turizmin geliĢiminde temel amaç,
ekonomik kalkınma ile birlikte çevresel değerlerin de korunmasıdır.
Sürdürülebilir turizmin temel ilkeleri Ģunlardır;
Turizmin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak,
Doğal ve kültürel değerlerin korunması,
Turistlerin çevre ile ilgili gözlem ve algılarını arttırmak,
Turistlerin kültür ile ilgili gözlem ve algılarını arttırmak,
Kaynakların etkin kullanımı,
12 ay turizm faaliyeti,
Turistik düzenlemelerin arza göre yapılması,
Toplumsal katılım ve bilgi,
Daha anlamlı bir seyahat tecrübesi
Yerel halka ve paydaĢlara karĢı duyarlılık,
Politika, planlama ve yönetime önem verme,
Turistik geliĢme sınırlarına önem verilmesi,
Yerli halkın ekonomik olarak kalkınmasını sağlama,
Yerel halkın ekonomik olarak bağımsızlığını sağlama.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafindan hazırlanan 2023 Türkiye Turizm Stratejisi‟nde de
sürdürülebilirliğe önem veren ilkeler yer almaktadır. Bu ilkelerden bazıları Ģunlardır:
Bölgeler arasındaki geliĢme farklıklarının giderilerek sürdürülebilir kalkınma hedefine katkıda
bulunulması, var olan turizm bölgelerinin sürdürülebilirlik anlayıĢı içinde yeniden ele alınarak
planlanması ve kaliteli yaĢanabilir çevreler oluĢturulması,
Turizmin geliĢiminin sürdürülebilir çevre politikaları ile desteklenmesi,
Turizm ürününün çeĢitlendirilerek turizm sezonunun bütün bir yıla yayılması,
Sürdürülebilir turizmin tanıtılarak eko-turizm, kırsal turizm ve agro-turizm konularında kamu,
özel ve sivil toplum kuruluĢlarının bilinçlendirilmesi,
Yöreye özgü farklı turizm türlerinin birbirine entegrasyonunu sağlayarak çok çeĢitli turizm
imkânlarını sağlık, eğitim, v.b. farklı sektörel kullanımlarla bir arada sunulabilen alternatif
turizm odaklı (sağlık ve termal, golf, kıĢ sporları, doğa turizmi vb.) turizm kentlerinin
oluĢturulmasıdır (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2007).
20. yüzyılın ikinci yarısından sonra etkili olan deniz-kum-güneĢ turizmi ve kitle seyahatlerinin
yarattığı olumsuz sosyo-kültürel ve çevresel etkiler, 1980‟li yıllarda turizmin geliĢmesinde yeni
arayıĢlara yol açmıĢ ve alternatif turizm türleri ve yumuĢak turizm biçimlerinin ortaya çıkmasına neden
olmuĢtur. Bu dönemde farklı turizm çeĢitleri hükümetlerin, toplumların ve bilim adamlarının ilgisini
çekmeye baĢlamıĢ ve yumuĢak (soft) turizm, yeĢil turizm, doğaya dayalı turizm gibi yeni turizm türleri
kitle turizmine alternatif olarak görülmüĢtür. Bu anlayıĢ maksimum kâr sağlamak isteyen kitle turizmi
yerine, bireysel veya daha küçük gruplar halinde seyahat eden turistleri çekmeyi, turizm aktivitelerini
çeĢitlendirerek turizmi daha uzun zamana yaymayı ve turizmin farklı mekânlara uygulanmasını tercih
eden bir niteliğe sahiptir (Bakırcı, 2002).
KuĢkusuz ki bu yeni turizm arayıĢları ya da biçimleri içerisinde yerli halkın ekonomik refahını
dikkate alan ve doğal çevreye karĢı duyarlı ve sorumlu bir turizm biçimi olan ekoturizm, kırsal alanların
korunarak kalkınmasını hedefleyen kırsal turizm ve ekonomik gücü zayıf kırsal alanların geliĢmesini
amaçlayan topluma dayalı turizm ya da kültür turizmi gibi turizm çeĢitleri öne çıkmaktadır.
Türkiye‟de turizmin sürdürülebilirliğini sağlayacak kültür turizmi, sağlık turizmi, termal turizm,
kıĢ turizmi, golf turizmi, kongre turizmi gibi birçok alternatif turizm imkânı bulunmaktadır. Yeni turizm
ürünlerinin geliĢtirilmesiyle birlikte turizm ürünü çeĢitlenerek zenginleĢecek böylece de turizm
sezonunun bütün bir yıla ve farklı bölgelere yayılması olanağı doğacak, turizm hareketlerinin kıyılar
üzerindeki yoğunluğu azalacak dolayısıyla turizmden elde edilen gelirlerin artırılması ile birlikte
sürekliliği de sağlanabilecektir.