20 / 213
4
fiziksel olarak ulaĢılabilir olmayan bir turizm ürününün (turizm bölgesi, turizm iĢletmeleri) turist
tarafından kullanılması mümkün olmamaktadır.
Ġmaj:
Bir turizm ürününün imajı bir turistin bir destinasyonu ziyaret etmesinde ya da bir
turizm ürününü satın almasında önemli rol oynamaktadır. Örneğin; Bodrum sahip olduğu eğlence
imkânları ve eğlence imajı nedeniyle önemli miktarda turist çekmektedir. Benzer Ģekilde Hilton,
Sheraton gibi otel zincirleri de yüksek kalite imajları sebebiyle pek çok turist tarafından tercih
edilmektedirler.
Fiyat:
Tüketiciler açısından ürün ve hizmetlerin değeri fiyat ile ölçülmektedir. Turistik ürünün
sadece çekici olması ya da ulaĢılabilir olması bir ürünün satın alınmasında yeterli değildir. Ürünün satın
alınabilmesi için ürünün pazardaki hedef kitleye satın alabilecekleri fiyattan sunulması da
gerekmektedir.
Turistik ürünün oluĢmasında önemli unsurlardan birisi turizm talebidir. Turizm talebi; yeterli
satın alma gücüne ve boĢ zamana sahip olan ve belirli bir zaman diliminde turistik mal ve hizmet satın
alma isteğinde bulunan kiĢiler topluluğudur. Tanım incelendiğinde dikkati çeken üç temel husus
bulunmaktadır:
- KiĢilerin satın alma isteğinin olması,
- Satın almayı gerçekleĢtirmeye imkân verecek satın alma gücüne sahip olmaları,
- Ġkamet yerlerinden ayrılmalarına ve turistik hizmeti kullanmalarına yetecek kadar boĢ zamana
sahip olmaları.
Talebin oluĢabilmesi için bu üç hususun bir araya gelmesi gerekmektedir. KiĢilerin ürün ve
hizmeti satın alma isteğinde bulunmaları satın almaları için yeterli değildir. Satın alma isteğinin
gerçekleĢebilmesi için kiĢilerin bu ürünü satın alabilecek maddi güce sahip olmaları gerekmektedir.
Ayrıca bu iki unsurun olması kiĢinin bu ürünü kullanacak yeterli zamanı yoksa bir anlam ifade
etmemektedir. Dolayısıyla boĢ zaman, maddi imkânlar ve istek turistik talebin aktif (efektif) hale
gelebilmesi için en önemli üç etkendir. Talep, efektif (aktif) ve potansiyel talep olmak üzere iki baĢlık
altında incelenebilir. Efektif talep, bir turistik ürünü satın alarak turizm destinasyonuna giden ve turizm
faaliyetine doğrudan katılan kiĢi ve kiĢilerden oluĢmaktadır. Potansiyel talep ise; seyahat etmek için
uyarılmıĢ ancak zaman ve parasal kısıtlamalar sebebiyle bu isteği gerçekleĢtiremeyen kiĢi ya da kiĢiler
topluluğudur.
1.1.4. Turizm Sektöründe TaĢıma Kapasitesi ve Sürdürülebilirlik
Kavramları
Turizm politikalarındaki geliĢmeler ekonomi politikaları ile paralellik göstermektedir. Turizmin
geliĢmeye baĢladığı dönemlerde ekonomi politikaları üretimi ve gelirleri artırmaya yönelik olarak
hazırlanmıĢ turizm politikaları da talebin ve dolayısıyla döviz gelirlerinin artırılması üzerine
yoğunlaĢmıĢtır. Daha sonraları sosyal, kültürel ve doğal kaynakların korunmasını kapsayan
sürdürülebilir kalkınma, devletin en önemli sorumluluklarından birisi haline gelmiĢ ve ekonomi
politikaları ekonomik değiĢkenler ile birlikte insanların sosyal refahını da dikkate almaya baĢlamıĢtır. Bu
yeni yaklaĢımla birlikte turizm politikaları da sürdürülebilir kalkınma temeline uygun bir geliĢme
göstermiĢtir (CoĢkun, 2004). Günümüzde her yıl milyarlarca dolar ekonomik değer yaratan uluslararası
turizmden daha fazla pay almak isteyen ülke ve bölgeler, genel turizm politikalarını seyahat
eğilimlerinde ve turizm talebinde meydana gelen değiĢmeleri de dikkate alarak sürdürülebilir turizm
anlayıĢına uygun hale getirmek zorundadırlar (Sezer, 2010).
Doğal kaynaklar ile turizm ortak yaĢamsal (simbiotik) bir iliĢki içerisindedir. Bu kaynaklarda
bozulma turizm endüstrisinin de sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır. Turizmin sürdürülebilir
geliĢmesi için, turizmin doğal ve kültürel temellerini sürdürmeyi amaçlayan ve bölgenin kaynaklarını
tüketmeden kullanan bir yapıda olması gerekmektedir. Bunu sağlamanın yolu iyi bir turizm
planlamasından geçmektedir (Avcı, 2007). Günümüz turizm planlaması, yalnızca turist sayısını ve
turistik donanımı arttırmaya yönelik bir planlama anlayıĢı değil, aynı zamanda turizm kaynaklarının da
sınırlı olduğunu kabul eden ve bu sınırlı kaynakların optimum kullanımını sağlamaya yönelik bir
faaliyettir. Bu planlama yaklaĢımı iki temel noktaya odaklanmaktadır; birincisi, taĢıma kapasitesinin
tanımlanması ve hesaplanması, ikincisi; turizm kaynaklarının gelecek kuĢaklarca da kullanılmasının