Turizm Sektör Analizi

24 / 213

8
araç olarak algılanması turizmin istihdam etkisini hükümetler açısından önemli hale getirmektedir.
Turizm sektöründe tarım, gıda, içki, tütün mamulleri, dokuma, giyim gibi sanayi sektörlerinin ve çeĢitli
hizmet kollarının ürünleri kullanıldığından turizmin bu sektörler üzerinde önemli gelir yarattığı
görülmektedir. Turizm, ayrıca bu sektörlerde istihdam edilen kiĢi sayısının arttırılmasına neden olduğu
için uyarılmıĢ istihdam etkisi meydana getirmektedir.
Turizmin reel ekonomik etkileri içinde yer alan altyapı etkisi, turistlerin seyahat deneyiminden
en fazla tatmini sağlamaları için turistik destinasyonların altyapısının (ulaĢtırma, iletiĢim, sağlık vb)
geliĢtirilmesi için yapılan çalıĢmaları içermektedir. Turist memnuniyeti için yapılan bu çalıĢmalar turizm
destinasyonunun yerel halkı tarafından da kullanıldığı için bu yatırımlar yerel halk için de yapılmıĢ
olmaktadır ki bu haliyle turizm hareketleri sayesinde destinasyonun alt yapısı geliĢmektedir. Son olarak
turizm hareketleri sonucunda oluĢan gelirden devletin aldığı vergiler, harçlar, resimler vb. devletlerin
gelirlerini artırmaktadır (Muğla Bölgesi Turizm Sektörünün Uluslar arası Rekabetçilik Analizi Raporu,
2010).
1.2. Dünya Genelinde Turizm Sektörünün Durumu
Turizm endüstrisi 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, dünya ekonomisinin en hızlı geliĢen ve
büyüyen sektörlerinden birisi olmuĢtur. KüreselleĢme ile birlikte turizm sektörü de önemli bir ivme
kazanmıĢtır. Sektörün hızlı büyümesinde ve rekabetin artmasında, uluslararası alanda küreselleĢmenin
baĢlangıcı olan ve 1980 sonrasında yaĢanan mali liberalleĢme akımları, Doğu Avrupa ülkelerindeki
siyasi rejimlerin hızla liberal yapılara dönüĢerek seyahat özgürlüğü önündeki kısıtlayıcı engellerin
kalkması gibi siyasi ve ekonomik alanlardaki temel değiĢiklikler belirleyici etkiye sahiptir. Nitekim
turizmde uluslararası rekabet, 1980 ve 1990‟lı yıllarda artıĢ göstermiĢ, özellikle 1990‟lı yıllar, dünya
turizminin istikrarlı olarak büyümeye devam ettiği; ancak rekabet ortamının giderek yoğunlaĢtığı bir
dönem olmuĢtur. 1990‟lı yılların sonuna gelindiğinde, hizmetler sektörü içinde birinci sırayı alan turizm
faaliyetlerinin, dünyadaki yıllık ortalama büyüme hızı 1980- 2005 döneminde % 6,8 olmuĢtur.
Dünya hizmetler sektörü ihracatının % 30‟unu, tüm dünya ticaretinin ise % 6‟sını oluĢturan
turizm endüstrisi, ihracat sıralamasında petrol, kimya ve otomotiv sektörlerinden sonra 4. sırada yer
almaktadır. Dünyada istihdam edilen insanların % 6-% 7‟si (direkt ve dolaylı) turizm sektöründe
çalıĢmaktadır. 2009 yılında dünya genelinde 210 milyon kiĢiye istihdam sağlayan (küresel istihdamın %
7,6‟sı) turizm sektörü, dünyadaki en büyük sektörlerden biridir. 2011 yılında yarattığı 258 milyon (%
8,8), istihdam ile önümüzdeki yıllarda da önemli bir sektör olmaya adaydır. Dünya Seyahat ve Turizm
Konseyi turizm sektörünün 2021 yılında direkt ve dolaylı olarak 323 milyon (% 9,7) istihdam
yaratacağını tahmin etmektedir , 2011).
Türkiye‟nin önemli rakibi olan AB üyesi ülkelerde toplam istihdamın % 1,1‟i konaklama
sektöründe istihdam edilmektedir. AB ülkelerinde 2007 yılında turizm endüstrisinin otel, restoran ve
catering gibi alt sektörlerinde 9 milyon kiĢi istihdam edilmiĢtir. Ġspanya‟da 1.45 milyon, Almanya‟da ise
1.43 milyon kiĢi turizm sektöründe istihdam edilmektedir. Malta‟da toplam çalıĢan nüfusun % 5,3‟ü,
Kıbrıs‟ta % 3,2‟si, Avusturya‟da is % 2,3‟ü turizm sektöründe istihdam edilmektedir. AB üyesi ülkelerde
konaklama sektöründe çalıĢan kadın sayısı % 60‟tır. Bu sayı AB üyesi ülkelerde tüm sektörlerde %
45‟tir. Kadın istihdamı bazı AB ülkelerinde bu ortalamanın da üstündedir. Örneğin; Romanya‟da toplam
istihdam edilen kadınların % 72‟si, Norveç‟te % 71‟i, Polonya‟da % 70‟i, Finlandiya‟da % 70‟i ve
Almanya‟da % 69‟u konaklama sektöründe çalıĢmaktadır , 2011).
1.2.1. Ülkelere Göre Turist Sayısı
Turizm endüstrisi, birçok ülkede bölgesel ve ulusal kalkınmanın sağlanmasında önemli bir araç
olarak kullanılmaktadır. Rakamlar sektörün inanılmaz bir hızla büyüdüğünü göstermektedir. Dünya
Turizm Örgütü (WTO)‟nün verilerine göre 2010 yılında tüm dünyada 935 milyon kiĢi seyahat etmiĢtir.
Uluslararası ziyaretçi sayısı sürekli artan bir eğilim göstermektedir (Bkz Grafik 1). Bu hızlı artıĢla 2020
yılında turist sayısının 1.6 milyar kiĢiye ulaĢacağı tahmin edilmektedir , 2011).
2008 yılı sonu ve 2009 yılında yaĢanan küresel ekonomik durgunluk, salgın hastalıklar v.b.
sebeplerle % 4 oranında azalan turist sayısı 2010 yılında % 7 artarak geliĢme trendini devam
ettirmiĢtir. Küresel ekonomik krize rağmen 2010 yılında gerçekleĢen mega olaylar (Güney Afrika
Cumhuriyeti-FIFA Dünya Kupası, Shanghai-EXPO 2010, Kanada-KıĢ Olimpiyatları, Hindistan-Ġngiliz
Milletler Topluluğu Oyunları) turist sayısının artıĢına büyük katkı sağlamıĢtır. Dünya turizm endüstrisi
her yıl ortalama % 4 geliĢme kaydetmektedir.