138 / 213
122
Karabük ili Yöresel El Sanatları:
Bölgede Safranbolu el sanatları açısından zengin olup
günümüze kadar gelmiĢ ve günümüzde de yapılmakta olan türleri, yemenicilik, deri iĢlemeciliği, ağaç
oymacılığı, semercilik, demircilik ve bakır iĢlemeciliğidir. Kültür turizmi açısından büyük önem taĢıyan el
sanatları bakırcılık, kalaycılık, demircilik, semercilik, saraçlık, yemenicilik mesleklerinin, bugün yörede
çok az temsilcisi kalmıĢ olup halen ÇarĢıda üretim yapan zenaat gruplarından az miktarda olsa da
semerci (1 adet), saraç (2 adet), bakırcı (3 adet), AhĢap el sanatları (9 adet) bulunmaktadır.
Safranbolu‟da yapılan el iĢlemelerinden ise beyaz iĢ (delikli iĢ) ve iğne oyası iĢi ünlüdür.
Safranbolu ve köylerinde yaĢayan halkın geleneksel ürünü, bez dokumalardır. Yöreye has olarak ince
ve kalın biçimde dokunmakta ve bu dokumalar halkın günlük kıyafetlerinde (iç ve dıĢ giyimde)
kullanılmaktadır. Bu dokumalar köylere göre değiĢiklik göstermektedir.
Eskipazar ilçesinde ise, demircilik, kalaycılık, semercilik, sepet ve çit örmeciliği, mutaflık gibi el
sanatları bulunmaktadır.
Yenice‟de ahĢap iĢlemeciliği; Osmanlı Dönemi ahĢap iĢçiliğindeki sadeliğe paralellik gösterir.
AhĢap iĢçiliği; çeĢitli teknikler uygulanarak, Karadeniz ahĢap mimarisine uygun olarak inĢa edilen ağaç
evlerin pencere, tavan, dolap kapağı, kapı ve köĢk gibi mimari öğelerinde uygulanmıĢtır. Sandalyecilik,
kaĢıkçılık ve bastonculuk en önemli el sanatları olarak dikkati çekmektedir.
Eflani el sanatları arasında, tezgâhlarda dokunan ve “çember” denilen baĢörtüsü, özel olarak
örülen çoraplar, kadınların entari yerine giydikleri “dokurcun” adıyla anılan giysiler sayılabilir.
Günümüzde dokuma ustalarının bu üretimi yapamayacak kadar yaĢlanmıĢ olmasına ve yeni
kuĢakların teknolojinin geliĢmesi ile birlikte bu uğraĢ alanına ilgi göstermemesine rağmen bölgede
yerel yönetimler tarafından bu geleneksel sanatların yaĢatılması ile ilgili çabalar göze çarpmaktadır.
2.1.2.2.1.3. Bartın Ġli Kültür Turizmi ile Ġlgili Varlıklar
a. Bartın Merkez ilçe
Bartın Evleri:
AhĢap Bartın evleri 200 yıllık bir dönemin geleneğini yansıtmaktadır. Ormanlık
bir arazi üzerine kurulmuĢ olan Bartın ve çevresinde en fazla kullanılmıĢ yapı malzemesi ahĢaptır.
Özellikle Bartın ve çevresindeki ormanlardan elde edilen çam, abanoz, meĢe, gürgen gibi ağaçlar bu
evlerin inĢaatında bolca kullanılmıĢtır. Bazı evlerde Lübnan Sedir‟ine de rastlanmaktadır. Art Nouveau
ve Barok sanatlarını yansıtan Bartın Evleri; genellikle iki katlı ve “Daraba” denilen ağaç çitlerle çevrili
bahçe içindedir. Genel olarak, Bartın evlerinde bir sofa ve bu sofa etrafında yer alan odaların
oluĢturduğu bir düzen hâkimdir. Zemin katlarda günlük yaĢamda kullanılan mutfak, kiler gibi bölümler
yer almaktadır. Ġkinci ve üçüncü katlar ev halkının yaĢadığı bölümler olup, ortadaki bir sofaya odalar
açılmaktadır. Geleneksel evler mümkün olduğunca çok pencerelidir. Bunlar, özgün giyotin pencereler
olup, sadece merdiven ve cumbaları aydınlatanlar yuvarlak formludur. Evlerin pencereleri, merdivenleri
ve tavanları birer süsleme öğesidir. Bartın‟da Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nca koruma altına alınan 260
civarında Bartın evi bulunmaktadır
Fotoğraf 97: Geleneksel Bartın Evi, Bartın
Foto: Bartın Kültür ve Turizm Müdürlüğü